Cholesterol, choć niezbędny do życia, bywa również zabójczy! Zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi człowieka powoduje groźne choroby serca, m.in. zawał.
Powszechne jest określenie dobry i zły cholesterol – choć to w rzeczywistości to lipoproteiny (nośniki cholesterolu) decydują o tym, w jaki sposób cholesterol jest przyswajany do organizmu.
Na podniesienie poziomu cholesterolu we krwi wpływa:
- nadmierna ilość nasyconych tłuszczów (tzw. złe tłuszcze) w diecie
- nadwaga
- siedzący tryb życia
- niedoczynność tarczycy
- cukrzyca
- schorzenia nerek
- palenie papierosów
- starość
Jak obniżyć poziom cholesterolu? Konieczna jest:
- zbilansowana, niskocholesterolowa dieta,
- regularny wysiłek fizyczny,
- ograniczenie używek,
- rezygnacja z palenia papierosów,
- utrzymywanie odpowiedniej wagi ciała.
Co to jest cholesterol?
Cholesterol to tłuszczowy związek chemiczny, niezbędny do życia człowieka. Cholesterol jest substancją naturalnie występującą w organizmie ludzkim, warunkującą prawidłowe funkcjonowaine każdej komórki.
Rodzaje cholesterolu:
- cholesterol endogenny – część cholesterolu powstaje w organizmie człowieka, nazywany jest wtedy cholesterolem endogennym.
- cholesterol egzogenny – cholesterol dostarczany bezpośrednio z pożywienia do organizmu człowieka.
Cholesterol jest wykorzystywany przez organizm do produkcji niezbędnych związków chemicznych, np. witaminy D, hormonów. Jest wydalany z organizmu wraz z żółcią, po przemianie do kwasółw żółciowych.
Cholesterol, jak każda substancja tłuszczowa, nie rozpuszcza się w wodzie i krwi. Jest transportowany przez lipoproteiny różnej gęstości:
- HDL – wysoka gęstość
- LDL – niska gęstość
Odpowiedzialne za transport cholesterolu nośniki są wyznacznikiem jakości cholesterolu: dobry a zły cholesterol. Nadmiar cholesterolu w organizmie człowieka bywa bardzo groźny dla zdrowia!
Dobry i zły cholesterol
Lipoproteiny HDL i LDL to nośniki odpowiedzialne za transport cholesterolu w organizmie ludzkim:
- LDL – beta-lipoproteina – mała gęstość. Powszechnie nazywana jest złym cholesterolem. Zbyt wysoki poziom LDL powoduje, że zbyt duże ilości cholesterolu (zarówno tego dostarczanego z pożywieniem jak i syntezowanego przez organizm) odkładają się w komórkach ścian tętniczych i tworzą złogi, tzw. blaszki miażdżycowe. To w konsekwencji doprowadza do zwężenia tętnic wieńcowych.
- HDL – alfa-lipoproteina – duża gęstość, powszechnie nazywana dobrym cholesterolem. HDL ma właściwości przeciwmiażdżycowe – wymiata cholesterol ze ścian naczyń. Należy utrzymywać wysoki poziom HDL w organizmie i niski poziom LDL, aby na długie lata zachować zdrowe serce i pełnię zdrowia.
Wysoki poziom cholesterolu w organizmie człowieka bywa więc bardzo niebezpieczny, konsekwencje wysokiego stężenia cholesterolu są niezmiernie groźne dla życia i zdrowia człowieka.
Na wysoki poziom cholesterolu wpływa:
- nadmierne spożycie nasyconych tłuszczów,
- nadwaga,
- siedzący tryb życia, cukrzyca,
- starzenie się,
- schorzenia nerek, nadczynność tarczycy.
Zabójczy cholesterol
Hiperlipidemia to wzrost stężenia cholesterolu i/lub trójglicerydów we krwi człowieka.
Odkładanie się złogów cholesterolu w ścianach tętniczych to zmiany miażdżycowe, które doprowadzają do zwężenia tętnic wieńcowych. W konsekwencji do serca nie dociera odpowiednia ilość krwi i tlenu.
Niedobory te powodują bóle w klatce piersiowej, a zakrzep tętnicy, tj, zablokowanie przepływu krwi, może spowodować zawał serca.
Inne choroby powodowane przez hiperlipidemię to m.in.
- zapaść,
- skleroza,
- choroby serca,
- udar.
Choroby wywołane nadmiarem cholesterolu stanowią istotne ryzyko śmierci jeszcze przed ukończeniem 55 roku życia.
Ryzyko zachorowania na różne choroby serca można jednak ograniczyć niemalże do minimum!
Wysoki poziom cholesterolu należy leczyć farmakologicznie, ale to nie wszystko – konieczna jest całkowita zmiana trybu życia:
- odpowiednia, zdrowa dieta – niskochlesterolowa,
- regularny wysiłek fizyczny,
- higieniczny tryb życia
Wszystko to ma niezmiernie istotne znaczenie w obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi.
Dieta na niski cholesterol
Dieta niskocholesterolowa dostarcza nie więcej niż 300 mg cholesterolu dziennie.
Zalecana jest przede wszystkim osobom z jego podwyższonym poziomem oraz mających problemy z układem krążenia. W przypadku otyłości, konieczna jest również dieta niskokaloryczna.
Dieta na obniżenie cholesterolu – zasady:
- zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych na rzecz tłuszczów roślinnych (tzw. dobre tłuszcze), czyli głównie NNKT z rodziny omega – 3 (wiesiołek lekarski, ryby morskie, zielone warzywa liściaste)
- rezygnacja ze słodyczy
- rezygnacja z alkoholu
- rezygnacja z pieczywa i produktów bogatych w cukry proste
- rezygnacja z soli
- zmniejszenie spożycia produktów będących bogatym źródłem cholesterolu: żółtko jaja, wątroba, smalec, masło, słonina, żółty ser)
- spożywanie potraw bogatych w naturalne antyoksydanty, tj. witaminę A, C, E
Aby obniżyć cholesterol we krwi, ogromne znaczenie ma również odpowiedni tryb życia i regularny wysiłek fizyczny.
