Dyskopatia to powszechna dolegliwość bólowa odnosząca się do problemów z odcinkiem kręgosłupa. W praktyce termin ten bywa przez pacjentów nadużywany, w określaniu dolegliwości bólowych w okolicach lędźwi.
Dyskopatia jest czym więcej, gdyż dotyczy trwałych zmian zwyrodnieniowych i degeneracji krążka międzykręgowego. Wbrew błędnej opinii dyskopatia nie jest stopniem niepełnosprawności i nie wyklucza normalnej aktywności. Wręcz przeciwnie, skuteczne leczenie opiera się na aktywnej fizjoterapii i przyzwyczajaniu ciała do ruchu i ćwiczeń. Proces postępowania dyskopatii może być zatrzymany, pod warunkiem aktywnej współpracy pacjenta z fizjoterapeutą.
Czym jest dyskopatia?
Dyskopatia jest przewlekłą chorobą dotykającą pacjentów w przedziale wiekowym od 30 do 50 lat. W skrajnych przypadkach może dotknąć nawet osoby, poniżej 20 roku życia. Choroba koncentruje się na krążku międzykręgowym umiejscowionym w odcinku lędźwiowym. W niektórych przypadkach z racji wieku, przeciążeń, braku ruchu lub utrwalanej nieprawidłowej postawy dochodzi do rozwoju zmian zwyrodnieniowych jądra, które tworzy krążek.
Uciskając na nerwy i pierścień, dochodzi do dotkliwych dolegliwości bólowych, którym mogą dodatkowo towarzyszyć zaburzenia czucia, niedowłady, częste mrowienie rąk lub nóg, postępujący zanik mięśni. Przyczyna dyskopatii nie jest jednoznaczna i może być powodowana przez wiele czynników. Najczęściej narażone jednak są osoby, nieuprawiające żadnej aktywności fizycznej i otyłe. W niektórych przypadkach dyskopatia może powstać, w konsekwencji nagłego urazu lub kontuzji.
Co ciekawe, dyskopatia coraz częściej diagnozowana jest jako choroba uwarunkowana rodzinnie. Wynika to z genetycznej, słabszej budowy włókien otaczających kręgi i ich podatność na uszkodzenia. Dlatego pacjenci, których krewni borykają się z dyskopatią, szczególnie powinni zwrócić uwagę na pojawiające się u nich bóle kręgosłupa.
Sygnały, których nie powinieneś lekceważyć
Objawy dyskopatii są wyraźnie odczuwalne i mogą przybierać na sile z biegiem czasu. Pacjent nie powinien jednak bagatelizować:
– stale utrzymującego się bólu, jeśli ma ukończone 50 lat, lub nie ukończył jeszcze 20 roku życia,
– bólu, który pojawia się niezależnie od przyjmowanej pozycji,
– występującego niedowładu kończyn górnych i dolnych,
– występujących zaburzeń czucia w okolicach krocza,
– bólu, któremu towarzyszy spadek masy ciała i osłabienie.
Dyskopatia powoduje ból przeszywający, kłujący i rozpierający, który paraliżuje i daje poczucie niemocy w wykonaniu najmniejszego ruchu. W początkowym stadium ból pulsujący towarzyszy pacjentom przez cały czas, nie ustępując nawet przez kilka tygodni. Dolegliwości nie powinno się bagatelizować, a tym bardziej próbować niwelować środkami przeciwbólowymi. Bardzo ważne jest, by w miarę możliwości pacjent pozostał aktywny. Kluczowe jest nastawienie pacjenta. Osoby, które pomimo dolegliwości podejmują się ćwiczeń i regularnych wizyt u fizjoterapeuty, mają większe szanse na szybsze i skuteczne wyleczenie.
Fizjoterapia w leczeniu dyskopatii
Leczenie dyskopatii poprzedza diagnostyka, która opiera się na RTG kręgosłupa, tomografii komputerowej, lub rezonansie magnetycznym. Metoda uzależniona jest od zaawansowania dolegliwości bólowych, z którymi mierzy się pacjent. Otrzymane wyniki badań są podstawą do postawienia diagnozy i realizację terapii.
Kluczowe znaczenie w leczeniu dyskopatii ma fizjoterapia. Często pacjenci nie zdają sobie sprawy, że niepozorna zmiana ustawienia sylwetki może korzystnie wpłynąć na walkę z bólem. Fizjoterapeuci sięgają po szereg ćwiczeń, których celem jest stabilizacja kręgosłupa, wzmocnienie mięśni brzucha i odciążenie lędźwi oraz miednicy. Rodzaj ćwiczeń uwzględnia aktywność fizyczną pacjenta w ciągu dnia i rodzaj wykonywanej pracy. Bardzo ważna jest regularna analiza postawy ciała i jej tendencja do poprawy. Fizjoterapia przynosi efekty u ponad 90% chorych ze stwierdzoną dyskopatią.
Warunkiem powodzenia terapii jest jednak zmiana trybu życia pacjenta:
– utrata nadmiaru wagi,
– podjęcie regularnej aktywności fizycznej angażującej całe ciało (np. jazda na rowerze, pływanie)
– ćwiczenia wykonywane samodzielnie, ukierunkowane na wzmacnianie kręgosłupa,
– nabywanie nawyków prawidłowej postawy ciała,
– spanie na dobrej jakości materacu,
– wymiana poduszki na ortopedyczną, zmuszającą kręgosłup do przyjmowania prawidłowej postawy, nawet podczas spania,
– regularne nawadnianie organizmu,
– wyeliminowanie złych nawyków żywieniowych,
– wspomaganie terapii masażami.